The Art of the Endgame - My Journeys in the Magical World of Endgame Studies 
 
Auteur: Jan Timman 
 
Recensie: Gerard Rill
The Art of the Endgame

 

Terug

 

Laat ik beginnen met een paar bekentenissen: ik ben geen liefhebber van (eindspel)studies. Ook behoren de boeken van Timman om diverse redenen niet tot mijn favorieten. Als schaker was Timman natuurlijk HET grote voorbeeld voor mijn generatie: een schitterende speler die maar net tekort kwam om de grote K's (Kasparov en Karpov) te verslaan. Toen ik in het voorwoord las dat Timman ook tijdens zijn topjaren eindspelstudies componeerde, zag ik in gedachten de K's met heel andere wapens bezig om de tegenstander te vernietigen. Zou deze romantische schaakliefde Timman uiteindelijk de wereldtitel hebben gekost?

Toen Timman in december 2010 besloot dit boek te schrijven was het de bedoeling om systematisch aan de hand van thema's en genres de lezer te tonen hoe mooi en interessant eindspelstudies zijn. Gaandeweg deed hij fascinerende ontdekkingen en componeerde  ook zelf veel nieuwe studies. Een belangrijk verschil met vroeger was het gebruik van de computer: een flink aantal studies zijn in de loop der tijd weerlegd. Timman heeft de computer niet gebruikt om weerleggingen te tonen, maar juist om een briljant idee in een weerlegde studie, wel te laten werken. Elk hoofdstuk behandelt een apart thema, variërend van alle mogelijk minor promoties, tot prachtige staaltjes van wederzijdse zetdwang. Is dit nu leerzaam en niet te hoog gegrepen voor spelers als u en ik? ik heb de proef op de som genomen en een studie uit Timmans boek voorgelegd aan mijn stap 3-4 klasje van de school van mijn kinderen. Wit speelt en wint.

XABCDEFGHY
8rmk-+-+-+(
7zp-+p+-+-'
6KzPRzp-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-zP-+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-+-+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
Uiteraard heb ik eerst verteld wie Timman was en waarom hij zo’n belangrijke schaker is (een beetje schaakcultuur kan geen kwaad) en daarna heb ik ze losgelaten op de stelling. Na een aantal triviale mislukkingen kwam iemand op het juiste idee:

1.      Tc6-c8+!           Kb8xc8

2.      b6-b7+             Kc8-b8

en ze merkten dat hier een tempozet nodig was die de eerste wederzijdse zetdwang opleverde:

3.      d4-d5!              Kb8-c7

Probeer de diverse promoties uit en ontdek:

4.      b7xa8L!            Kc7-b8

5.      La8-b7

dat de tweede wederzijdse zetdwang ontstaat! Het vinden van de oplossing gaf aanleiding tot vele  high-fives (“Lekker voor je!!”): hun eerste studie opgelost! Ja, dit boek is leerzaam, nee, het is niet perse te hoog gegrepen. Het boek is overduidelijk een “labour of love”, het druipt van elke pagina af. Maar bovenal staat het vol met tijdloze schaakkunst. Geniet!